Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας
Τι είναι Απόθεμα Βιόσφαιρας
Τα Αποθέματα Βιόσφαιρας είναι περιοχές που αναγνωρίζονται διεθνώς στο πλαίσιο του Προγράμματος «Άνθρωπος και Βιόσφαιρα» (MAB – Man and the Biosphere) της UNESCO. Ο βασικός τους στόχος είναι η προώθηση της αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπου και φύσης.
Πρόκειται για χερσαίες ή και θαλάσσιες περιοχές, οι οποίες περιλαμβάνουν οικοσυστήματα υψηλής οικολογικής αξίας
Συνδυάζουν την προστασία της βιολογικής και πολιτιστικής ποικιλότητας με την αειφόρο (βιώσιμη) ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών
Δεν αποτελούν νέα κατηγορία προστατευόμενων περιοχών, αλλά ενσωματώνουν υπάρχουσες προστατευόμενες ζώνες (π.χ. εθνικά πάρκα, περιοχές Natura 2000, αρχαιολογικούς χώρους), με τα αντίστοιχα θεσμοθετημένα πλαίσια προστασίας τους
Λειτουργούν ως πρότυπες περιοχές, με την υιοθέτηση καινοτόμων προσεγγίσεων στη διαχείριση του περιβάλλοντος και της ανάπτυξης
Κάθε απόθεμα οργανώνεται σε διακριτές ζώνες για να υπηρετεί τρεις αλληλένδετες λειτουργίες: διατήρηση της βιοποικιλότητας, βιώσιμη τοπική ανάπτυξη και υποστήριξη έρευνας, εκπαίδευσης και επίδειξης καινοτόμων πρακτικών.
Ζώνες ενός Αποθέματος Βιόσφαιρας
Κάθε Απόθεμα Βιόσφαιρας οργανώνεται σε τρεις διακριτές αλλά αλληλοσυμπληρούμενες ζώνες, με διαφορετικό ρόλο και επίπεδο ανθρώπινης παρέμβασης:
τη ζώνη του πυρήνα, την οποία αποτελούν αυστηρά προστατευόμενες περιοχές, με ελάχιστη ανθρώπινη παρέμβαση, που συμβάλλουν στη διατήρηση, οικοσυστημάτων, ειδών και γενετικής ποικιλότητας.
τη ρυθμιστική ζώνη, η οποία περιβάλλει τη ζώνη του πυρήνα, διέπεται από χαλαρότερους περιορισμούς χρήσεων και δίνεται προτεραιότητα σε τομείς και υπηρεσίες όπως η ευαισθητοποίηση μέσω περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η έρευνα αιχμής, ο βιώσιμος τουρισμός (οικοτουρισμός) και οι οικολογικά φιλικές γεωργικές και κτηνοτροφικές δραστηριότητες.
τη ζώνη μετάβασης, η οποία αποτελεί το εξωτερικό όριο ενός Αποθέματος Βιόσφαιρας, εσωκλείει τις παραπάνω ζώνες και σκοπός της είναι να συντονίσει την προστασία του περιβάλλοντος με την τοπική ανάπτυξη, διασφαλίζοντας ότι η καθημερινή ζωή και η οικονομική δραστηριότητα συμβάλλουν θετικά στην οικολογική ισορροπία και την κοινωνική ευημερία. Στη ζώνη αυτή περιλαμβάνονται οικιστικές περιοχές, αγροτικές καλλιέργειες, τουριστικές δραστηριότητες, μονάδες επεξεργασίας τοπικών αγροτικών προϊόντων, καθώς και άλλες χρήσεις με κοινό άξονα την αειφορία.
Παγκόσμιο Δίκτυο
Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας
(World Network of Biosphere Reserves – WNBR) της UNESCO
Το Παγκόσμιο Δίκτυο Αποθεμάτων Βιόσφαιρας (World Network of Biosphere Reserves – WNBR) της UNESCO, που λειτουργεί από το 1971 στο πλαίσιο του προγράμματος MAB, αριθμεί σήμερα 784 αποθέματα σε 142 χώρες και εκτείνεται σε επιφάνεια άνω των 7,4 εκατομμυρίων km², αποτελώντας μοναδικό εργαλείο διεθνούς συνεργασίας, ανταλλαγής γνώσεων και εμπειριών, προωθώντας τη διάδοση βέλτιστων πρακτικών.